Ergenlik, insan gelişiminin en önemli aşamalarından biridir. Bu aşama; ebeveynlerle yaşanan çatışmalar, duygusal sıkıntılar ve riskli davranışlar vb. sebeplerle
zorlu bir dönem olarak tanımlanır.
Ergenliğe giriş yaşı farklılık göstermekle birlikte genelde kızlarda 10-12 yaş, erkeklerde ise 12-14 yaş olarak söylenebilir. Beslenme ve çevresel koşullara bağlı olarak bu yaş aralığı daha da düşebilmektedir. Örneğin pandemi döneminde besleme ve yağlanmayla birlikte ergenlik yaşının düştüğü görülmüştür.
Ergenlik özellikle fiziksel değişim ile başlar. Sosyal ve duygusal değişim ile devam eder. Ergenlikte kızların erkeklere oranla daha önce olgunlaştıkları söylenebilir. Ergenlikte en önemli gelişmelerden biri de beyinde olur. Ergenlerde duygular
daha aktif iken mantıklı davranma gibi durumlar daha sonra gelişmektedir. Ergenlik döneminde çocuğa sunulan çeşitli imkanlar onların zihinsel becerilerini arttırmaktadır. Ergen beyni gelişime ve yeniliğe açık bir beyindir.
NELER YAPABİLİRİZ?
Her şekilde çocuğunuzla diyalog yolunu açık tutun.
Çatışma, nasihat verme vb. yollara girmeden sakinleşin ve sakince konuşun. Konuşurken kendinizi haklı çıkarmaya çalışmayın, karşı tarafı suçlamayın. Onur kırıcı, kişiliğini zedeleyici değil yapıcı ve yol gösterici konuşmalar yapın.
Çocuğunuzun fiziksel gelişimiyle ilgili olumsuz ifadelerde bulunmayın. Fiziksel olarak farklı gelişim gösterebilirler ve bedenler bu dönem onlar için önemlidir. Tüm bu gelişmelerin normal olduğunu vurgulayın.
Uykusuzluk, yeme bozukluğu, hareketsizlik bu dönemde çok rastlanır. Onun sağlıklı gelişim adına özenli ve dikkatli olun.
Teknoloji kullanımı konusu da çok dikkat edilmesi gereken bir konudur. Çocuğun uyku ritminin sağlıklı işlemesi, çocuğa zarar verebilecek platformlara girilmemesi vb. pek çok konuda rol model olmalısınız. Çocuklar söyleneni değil yapılanı yapar.
Her evin kendi kuralları vardır. Bazen çocuklar kendi ailelerini, arkadaşlarının aileleri ile kıyaslarlar. Böyle durumlarda her evin kendi özelliği olduğunu açıklayın.
Çocuğunuzun duyguları kadar düşüncelerine, değerlerine, kararlarına ve davranışlarına da zaman ayırın ve belirlediğiniz ortak zaman dilimlerinde birlikte özel anlar yaratın.
Çocuğunuzun okul arkadaşları, kurs arkadaşları, sokak arkadaşları vb. kimlerle iletişim kurduğuna ve ailelerine dikkat etmeye çalışın. Onları tanıyın, bazen eve davet etme gibi organizasyonlar yapın.
Çocuğunuzla iyi geçinmek demek, onun her istediğini yapmak demek değildir. Ailenin birlikte koyacağı ortak kurallara uymak önemlidir. ( Eve geliş gidiş saati, birlikte sofraya oturmak vs.)
Ergenlik döneminde akademik başarıda düşüş görülebilir. Okulla iletişim içinde olmakta fayda vardır.
Çocuğunuzla ilgili aldığınız kararlarda tutarlı olmak kararın etkili olması açısından önemlidir. Aldığınız kararların uygulanması konusunda pes etmeyin, zaman zaman kararları gözden geçirin.
Benzer durumda olan arkadaşlarınızla sohbet edin, iletişim içinde olun. Fikirlerinizi paylaşın ve gerekli olduğunu düşündüğünüz durumlarda bir uzmandan destek almaya çekinmeyin.
Çocuğunuza yaptığı olumlu davranışlar ve çabalar neticesinde takdir ve teşekkür edin; yalnız abartmayın, bu yaş grubu utangaç olacaktır.
Çocuğunuzun canının sıkıldığı durumlarda onun yerine planlar yapmaktan ziyade yaratıcılığını ve hayal gücünü geliştireceği aktiviteler bulmak konusunda destek olun. Problem çözme, sorun giderme, analitik düşünme becerileri gibi konularda gelişimini sağlayacak çalışmalara yönlendirin. Sonuç olarak bu geçici sürecin atlatılmasında en ideal olanının aile bireylerinin birbirleriyle kurduğu sağlıklı iletişim ortamı olduğunu unutmayın.
