Dünya Sağlık Örgütü, obeziteyi dünya çapında bir salgın olarak tanımlamaktadır ve obezitenin tedavi edilebilir, dahası önlenebilir bir sağlık sorunu olduğunu öne sürmektedir.
Obezitenin tedavi yolları; tıbbi beslenme (diyet) tedavisi, egzersiz, farmakolojik tedavi, cerrahi tedavi, davranış değişikliği tedavisi ve psikolojik tedavidir.
Bilimsel temellere dayalı bir psikoterapi yöntemi olarak bilişsel davranışçı terapiler, obezite tedavisinde kullanılan etkinliği güçlü yöntemlerdendir.
Bilişsel davranışçı terapilerde amaç; danışanın yeme tutumları ile duygu ve düşünceleri arasındaki eşleşmelerin saptanmasıve bu sayede hastanın yeme ve egzersiz davranışlarında değişim sağlanmasıdır. Bunun için hastadan şu becerileri edinmesi beklenir:
1.Hedef Belirleme: Tedavi sürecinin ilk adımında; spesifik, zaman sınırlı ve gerçekçi hedefler belirlenir.
2.Kendini İzleme: Tedavinin ikinci adımı; alınan gıdaların ve yapılan egzersizin günlük olarak kaydının tutulmasını içerir. Kişi yediklerinin ve içtiklerinin kalori değerlerini, zamanını, yemeden önceki açlık hissini, duygularını, yeme sırasında yaptığı aktiviteleri, yanında olan kişileri vs. kayıt altına alır.
3.Dürtü Kontrolü: Üçüncü adımda danışan; yemek yediği yerleri sınırlandırmak, yavaş yemek, baştan çıkarıcı yiyecekleri evinde bulundurmamak, yeme kayıtlarını yemek yerken kolay görebileceği bir noktada tutup hemen kaydetmek gibi bazı küçük çevresel değişiklikleri uygulamaya yönlendirilir.
4.Davranışsal Yerine Koyma: Dördüncü adımda, yeme dışında alternatif bir davranışın geliştirilmesi hedeflenir. Alternatif davranışın; müzik dinlemek, film izlemek gibi pasif aktivitelerden ziyade; yazı yazmak, ev işi yapmak, el işiyle uğraşmak gibi aktif davranışlardan seçilmesi tavsiye edilir.
5.Pozitif Pekiştirme: Beşinci adımda danışanın, hedeflerine ulaştıkça kendisini yeme ile ilintili olmayan bazı ödüllerle pekiştirmeyi öğrenmesi hedeflenir. Kişinin istediği bir şeyi satın alması ya da istenilen bir aktivitenin gerçekleştirilmesi ödül olarak kullanılabilir.
6.Nüksetmeyi Önleme: Tedavi sürecinin son adımında, kilonun geri alımıyla baş edilmesi için gerekli stratejiler belirlenir. Başarılı bir tedavi süreci; danışanın yeme tutumlarını değiştirerek kilo vermesini sağladığı gibi, tekrar eski yeme tutumuna geri dönerek kilo almasının önüne geçmesini de sağlamalıdır.
Uzman Klinik Psikolog
Aysu ÇELENOĞLU
Nef 22 Ataköy Psikolojik Danışmanlık / 0212 560 93 30
uzm.psk.aysucelenoglu
