Dijital teknolojinin hızla gelişmesiyle birlikte hemen her konu teknolojinin tesiri altına girmiştir. Bu durum, boşanma ve mal paylaşım davalarında dijital varlıkların özellikle de kripto varlıkların gündeme gelmesine ve bir çekişme konusu olmasına yol açmış durumdadır.
Türk Medeni Kanunu'nun 219. maddesi, eşlerin evlilik süresince kazandıkları ve mal rejimi sona erdiğinde paylaşıma tabi olan malvarlığı değerlerini "edinilmiş mal" olarak tanımlamaktadır. Evliliğin boşanma ile sona ermesi halinde şartlara göre "edinilmiş mal" olarak kabul edilen varlıklar eşler arasında paylaştırılır. Bu varlıklar arasına yaşanan teknolojik gelişmelerin etkisiyle kripto varlıklar da girmiş bulunmaktadır. Kripto varlıkların paylaşımı da temel olarak fiziksel varlıklarla aynıdır ve aynı kurallara tabidir. Kripto paranın da evlilik birliği içerisinde kazanılan gelirlerle edinildiği taktirde paylaşıma tabi olacağı konusunda herhangi bir tereddüt bulunmamaktadır. Çiftler boşandığında, kripto varlıkların mülkiyetinin ve paylaşımının belirlenmesi karmaşık bir çekişme konusu olabilmektedir. Boşanmaya karar verildiğinde teknolojinin bir boşanma davasına nasıl etki edebileceğinin ve bunun nasıl durdurulup, bu yönde ne gibi tedbirler alınabileceğinin belirlenmesi çok önemlidir.
Boşanma ve Mal Rejimi Tasfiyesi davasının görüldüğü mahkemeler, kripto para borsalarından ve bankalardan hesap dökümlerini, kayıtları, hangi borsaya aktarım yapıldığını, işlem geçmişini sordurabilmekte ve gelen kayıtlar üzerinden bilirkişi incelemesi yaptırabilmektedir. Araştırma neticesinde tespit edilen bu varlıkların edinilmiş mal kapsamına dahil edilmesine karar verilebilmektedir. Çekişmeye konu kripto varlıkların tespitinden sonra sürecin devamı kripto varlığın edinilmiş mal ya da kişisel mal olup olmamasına, değer artış payı, katılma alacağı, katkı payı alacağı gibi hususlara göre farklılık gösterebilecektir.
Bilindiği üzere, eşler arasında mal gizleme söz konusu olabilmekte kayıt dışı ekonomi gündeme gelebilmektedir. Boşanma devamında özellikle Mal Rejimi Tasfiyesi davasının sonuçlarından tamamen kurtulmak veya büyük bir külfet altına girmemek niyetiyle çiftlerin birbirlerinden mal kaçırmak için boşanma sürecinde veya öncesinde hazırlıklara girdikleri, aksiyon aldıkları ve kötü niyetle bazı yöntemlere başvurdukları bilinen ve karşılaşılabilen bir husustur. Gizlenebilecek olası varlıklardan biri de kripto varlıklardır. Özellikle bu varlıkların anonim yapısı, transfer kolaylığı bu tür kötü niyetli girişimlere olanak tanıyabilir.
Gizlenen varlıkların türüne göre gizlenen varlığı bulmaya çalışmak için bazen uzmandan ya da mali danışmanlardan da ek destek alınması düşünülebilir. Sonuç olarak, eşin kripto para sahibi olduğu biliniyorsa veya bundan şüpheleniliyorsa, her konu özelinde konusunda uzman bir hukukçu eşliğinde destek alınacak noktaların tespiti de yapılarak ilerlenmesi en sağlıklı yoldur. Dava süresince doğru stratejiyi belirlemek için tüm bilgiler dikkatlice analiz edilmelidir. Ancak bu şekilde dava sonucunda oluşabilecek bir hak kaybı ortadan kaldırılabilir ya da en aza indirilebilir.
Boşanma ve Mal Rejimi Tasfiyesi davalarında kripto varlıkların rolünün daha da artacağı kuşkusuz olup doğru hukuki danışmalık ve dava stratejisinin önemi çok büyüktür.
