Diş eti hastalıkları, dişi değil dişi çevreleyen dokuları etkileyen bir enfeksiyonel hastalıklardır. Hiç çürüksüz dişler dişler dahi bu hastalık nedeniyle kaybedilebilir. Periodontal hastalıklar bir veya birçok dişi etkileyebilir. Her yaş grubunda (çocuklarda, büyüme çağındaki bireylerde, erişkinlerde ve yaşlılarda) görülebilen toplumdaki en yaygın kronik hastalıklardır. Genelde ağrısız ilerlediği için belirtileri hasta tarafından zor fark edilir ve çoğu zaman hasta hekime gitmekte gecikir.
Belirti ve Semptomlar
- Diş eti hastalıkları genelde ağrısız seyrettiğinden, bazı belirtilere dikkat etmek gerekir:
- Fırçalama ya da diş ipi temizleme sırasında kanayan diş etleri
- Şiş, kızarık ya da hassas diş etleri
- Çekilmiş veya dişten uzaklaşmış diş etleri
- Geçmeyen ağız kokusu ya da ağızda kötü tat
- Sallanan (mobil) dişler
- Dişlerin dizilişinde bir farklılaşma, diş aralarında boşluklar oluşması
- Diş ve diş etleri etrafında gözle görülebilen cerahat
- Yemek çiğnerken keskin bir sızı
- Soğuk veya sıcağa aşırı hassas dişler
Nedenleri
Yapışkan, renksiz bir tabaka olan ve sürekli olarak dişlerin üzerinde oluşan bakteri plağının içindeki bakteriler diş eti hastalığına neden olabilir. Şayet bakteri plağı temizlenmezse, sertleşebilir ve diş taşına (tartar) dönüşebilir. Bu olduğunda, bakteri plağı diş taşları üzerinde de oluşmaya devam eder. Diş fırçalama ya da diş ipi ile temizlik diş taşlarını temizleyemez. Böyle bir durumda diş hekiminizin profesyonel diş taşı temizliği yapması gerekir.
Teşhis
Bakteri plağı günlük diş fırçalama ve diş ipi kullanımı işlemleri ile temizlenmezse diş taşına dönüşür. Sert yüzeyli diş taşları üzerinde daha fazla plak oluşması için oldukça elverişlidir. Bakteri plağındaki bakteriler diş etlerinizi ve dişlerinizi enfekte edebilir ve sonuç olarak da diş eti dokusu ve dişleri destekleyen kemik olumsuz etkilenir. Diş hastalığının üç aşaması vardır:
1-) Diş eti iltihaplanması (Gingivitis) - Bu diş eti hastalığının en erken evresidir. Diş etlerinin diş eti çizgisi boyunca biriken bakteri plağı nedeniyle iltihaplanması anlamına gelir. Diş etlerinde kızarıklık ya da şişlik olduğunu, ya da diş fırçalama ve diş ipi kullanımı sırasında diş etlerinde kanama olduğunu fark edebilirsiniz. Bu erken evrede henüz dişleri yerinde tutan bağ dokusu ve kemik etkilenmediğinden, diş eti hastalığının etkileri geri döndürülebilir.
2-) Periodontitis -Bu evrede, dişleri yerinde tutan destekleyici kemik ve lifler geri döndürülemez biçimde zarar görmüştür. Diş etleri diş eti çizgisi altında bir cep oluşturmaya başlar; bu da bakteri plağının diş eti çizgisi altına nüfuz etmesine ve birikmesine neden olur. Diş hekiminin uygulayacağı periodontal tedavi ve sonrasında da kişisel ağız hijyenine ve bakımına özen ve dikkat gösterilmesi diş eti dokusuna ve destekleyici kemik ve dokulara daha fazla zarar gelmesini genellikle önler.
3-) İlerlemiş Periodontitis -Dişeti hastalığının ileri evresinde, dişleri destekleyen lifler ve kemik tahrip olmuştur ve bu da dişlerin sallanmasına ya da kaymasına neden olabilir. Bu durum ısırma, yemek yeme ve konuşma şeklinizi etkileyebilir. Şayet agresif bir periodontal tedavi ile dişler kurtarılamazsa, diş hekiminizin söz konusu dişleri çekmesi gerekebilir. Dişlerin çekilmesi durumunda, diş hekiminiz size restoratif bazı çözümler önerir.
Önlemek için neler yapılabilir?
Doğru fırçalama yaparak ve düzenli diş ipi kullanarak diş etlerinizi diş eti hastalığına karşı koruyabilirsiniz. Bakteri oluşumunu engelleyici diş macunu ve ağız bakım suları kullanarak ağzınızda oluşan plak miktarını azaltabilirsiniz. Bakteri plağını temizlemek, diş eti hastalığını önlemek ve ağız sağlığınızı geliştirmek için önem taşır.
Tedavi
Diş hekiminiz tarafından yapılacak profesyonel diş temizliği, birikerek ve sertleşerek diş taşına dönüşmüş plakları temizlemenin tek yoldur. Düzenli olarak diş hekiminizi (6 ayda bir) ziyaret ederek, erken evredeki diş eti hastalığı daha ciddi bir duruma dönüşmeden tedavi edilebilir.
Eğer diş eti hastalığı ileri bir evredeyse, hastalıklı olan periodonal cepleri ve diş etindeki enfeksiyonu tedavi etmek için diş taşı temizliği ve kök düzeltmesi işlemi uygulanabilir. Diş hekiminiz ultrasonik bir diş taşı temizliği aleti kullanarak dişeti çizgisinin üzerinde ve altında biriken plağı, diş taşlarını ve yiyecek artıklarını temizler. Diş ve kök yüzeylerini elle temizleyerek pürüzsüz ve hastalıktan tamamen arınmış hale getirir. Periodontal cepler 5 mm'den daha derinse ve ayrıca hastaya orta veya ileri periodontit tanısı konulmuşsa, periodontal ceplerin derinliğini azaltmak ve kaybolan kemik dokusunu yeniden kazandırmak için bazı diş eti ameliyatları yapılabilir.
