Toplumda adet öncesi gerginlik sendromu olarak bilinen Premenstrüel Sendrom (PMS), kadın nüfusunun yaklaşık yüzde 80’ini etkiliyor. Yaklaşık yüzde 5’lik dilimde yer alan kadınlarda klinik olarak anlamlı olacak şekilde şiddetli geçmektedir. Adet öncesi gerginlik sendromunun nedenleri tam olarak belirlenememiştir.Hormonal işleyişte adet düzenine bağlı olarak döngüsel bir şekilde ortaya çıkan normal değişikliklere karşı duyarlı olan kadınlarda, bu değişiklikler merkezi sinir sisteminde ve etrafındaki diğer hedef dokularda PMS ile ilişkili biyokimyasal olayları tetiklemektedir. Bu duyarlılık ise birçok etkene bağlı olup kısmen de genetik olarak belirlenmektedir.
Duygudurum durumlarında çok önemli bir rol oynadığı düşünülen bir beyin kimyasalı olan serotoninin dalgalanmaları, PMS semptomlarını tetikleyebilir. Adet öncesi gerginlik sendromu (PMS) olan kadınlarda yapılan çalışmalar, normal kadınlara kıyasla serotonerjik sistemde birçok farklılıklar olduğunu göstermiştir.
PMS'nin ruhsal, davranışsal ve fiziksel belirtileri bulunmaktadır.
Ruhsal ve davranışsal belirtileri: depresyon ,aşırı uyuma ,çevreye ilginin azalması duygu durum dalgalanmaları, sinirlilik, gerginlik, kaygı ve dikkat azlığı ,iştah değişiklikleri ve yemek istekleri ,sosyal çekilmedir.Fiziksel belirtileri ; memelerin büyümesi ve hassaslaşması ,vücutta ödem 2-3 kiloya kadar kilo alımı baş ağrısı,bulantı , kusma kabızlık, ishal , iştah artışı ,aşırı susama ,ciltte akne görülmesi eklem veya kas ağrısıdır.Adet sonrasında tipik olarak tüm bu belirtiler sona erer.
Tedavisinde hormonal tedavi ve beslenme yaşam tarzı değişiklikleri uygulanabilir.Bu hastalara ayrıca adet öncesi gerginlik sendromu semptomlarının olduğu dönemde uykuya daha fazla zaman ayırma, kafein, tuz, nikotin ve alkol alınımın azaltma, B6 vitamini, magnezyum, kalsiyum ve d vitamini takviyesi önerilir. Umut veren ajanlar arasında kalsiyum takviyesi, vitamin B6 (pyridoxine) takviyesi, özellikle pelvik ağrı eşlik ediyorsa B1 ve vitamin E, kompleks karbohidratlardan oluşan diyet ve vitex agnus castus (Hayıt Ağacı) kullanımı bulunmaktadır. Günlük 80 mg vitamin B6 alan kadınlarda psikiyatrik belirtilerde azalma saptanmıştır. Vitex agnus castus dopamin agonisti gibi etki ederek folikül -stimule edici hormonu (FSH) veya prolaktin düzeylerini azaltır ve PMS’nin psikolojik belirtilerinden çok fiziksel belirtileri için yararlıdır.
