DÜNYA

Uzayda Su İzleri...

Gezegenimizde Avatar: Suyun Yolu rüzgarı eserken ve bizler James Cameron’ın hayal dünyasının bir yansıması olan Pandora’nın büyüsüne kapılmışken, bilim insanları 218 ışık yılı uzaklıkta bulunan Kepler-138c ve Kepler-138d’in birer ‘su gezegeni’ olabileceğini açıkladı.

Montreal Üniversitesi Araştırma Enstitüsü'nden Caroline Piaulet ve meslektaşları, NASA'nın Hubble ve Spitzer uzay teleskopları tarafından toplanan verileri derinlemesine inceledi ve bu gezegenlerin büyük ölçüde sudan oluşabileceğini keşfetti.

Geçtiğimiz günlerde Nature’da yayınlanan araştırmaya göre, Kepler-138c ve Kepler-138d’nin, Dünya’nın üç katından fazla hacme ve iki katı büyüklüğe sahip olduğu tahmin ediliyor, fakat yoğunlukları çok daha düşük.

Gökbilimciler, Kepler kardeşlerde doğrudan su tespit etmiş değil; ancak boyutları ve kütleleri modellerle karşılaştırdıklarında, gezegen hacimlerinin önemli bir bölümünün ‘kayadan hafif, hidrojen veya helyumdan daha ağır’ materyallerden oluştuğu sonucuna vardılar. Ve bu aşamada akıllara gelen ilk şey ‘su’ oldu.

Peki bu araştırma neden önemli?

Dünya gibi Kepler 138d de metallerden ve kayalardan oluşan bir iç yapıya sahip. Ancak bu ötegezegenin ayrıca yüksek basınçlı su tabakasına sahip olduğu düşünülüyor.

Araştırmayı yürüten bilim insanı Caroline Piaulet “Kepler-138d'de sıcaklık muhtemelen suyun kaynama noktasının üzerinde ve bu gezegende buhardan oluşan kalın, yoğun bir atmosfer bekliyoruz” diyor.

Bu gökbilimcilerinin uzun süredir var olduğunu düşündüğü bir gezegen türü olan ‘su dünyaları’ hakkında şimdiye kadar ulaşılan en güçlü kanıt.

Montreal Üniversitesi’nde astrofizik profesörü ve çalışmanın ortak yazarı Börn Benneke bu keşfin önemini şöyle açıklıyor:

"Daha önce Dünya'dan biraz daha büyük olan bu gezegenlerin, büyük metal ve kaya topları olduğunu düşündük ve bu yüzden onlara ‘Süper Dünya’ adını verdik. Fakat şimdi bu iki gezegenin büyük bir kısmının muhtemelen sudan oluştuğunu anlıyoruz. Bu gökbilimcilerinin uzun süredir var olduğunu düşündüğü bir gezegen türü olan ‘su dünyaları’ hakkında şimdiye kadar ulaşılan en güçlü kanıt."

"Cihazlarımız ve tekniklerimiz daha uzaktaki gezegenleri inceleyecek kadar hassas hale geldikçe, su dünyalarından çok daha fazlasını bulmaya başlayabiliriz."

İkiz gezegenler isimlerini, güneş sistemimizin ötesinde, derin kozmosta ne olduğuna dair kavrayışımızda devrim yaratan Kepler Uzay Teleskobu'ndan alıyor. Küçük kardeşleri 138b ise 'şimdilik' konunun dışında yer alıyor.

Şimdi gözler, dünyanın en güçlü uzay teleskobu James Webb’den gelecek bilgilerde. Webb’in öncelikli görevlerinden biri ötegezegenlerin atmosferleri hakkında daha fazla bilgi toplamak. James Webb Uzay Teleskobu, ‘spektrometre’ adı verilen ekipmanı kullanarak uzak gezegenlerde bulunan önemli elementler ile molekülleri tespit edebiliyor ve Kepler kardeşlerin atmosferik bileşiminin gizemini çözecek bir anahtar olarak görülüyor.

Bakalım Hubble’ın halefi bize ikiz gezegenler hakkında neler söyleyecek?