'Değerli arkadaşlar G-20'nin bu seneki teması birlikte daha güçlü toparlanmaydı. Sene boyunca çok sayıda teknik düzeyde çalışma gerçekleştirildi. Türkiye olarak görüşlerimizi paylaştık, zirve gündemine katkıda bulunduk. Son gelişmeleri değerlendirdik. Dünyamız son 3 yıldır salgınla başlayıp sıcak çatışmalarla çetrefilleşen sancılı bir dönemden geçiyor.
Aşırı yükselen enerji, gıda ve hammadde fiyatlarının tüm ekonomileri zorladığı görülüyor. Pek çok bölgede 60 yılın zirvesine ulaşan enflasyon rakamları karşılaşılan sıkıntıların büyüklüğünü gösteriyor. Alışılageldik usullerle enflasyonu düşürme formülünün henüz isteneni veremediğini görüyoruz.
Küresel ekonomiyle ilgili giderek artan resesyon tartışmaları bizi bekleyen tehlikelere işaret ediyor. Bir çıkış yolu bulunamazsa mevcut durumun kötüleşeceğini gösteriyor. Bu kriz tüm ülkelerin krizidir ancak küresel ekonomideki kötüleşmenin en şiddetli vurduğu yerler Afrika ve Asya'daki kırılgan devletlerdir.
Somali'den Yemen'e uzanan geniş bir bölgede milyonlarca insan kıtlık tehdidiyle karşı karşıyadır. Ekonomik kriz Afrika ve Asya kökenleri göçmenlere karşı nefret söylemlerini de artırmıştır. İslam ve yabancı düşmanlığıyla mücadelede daha fazla hassasiyet gösterilmesi gerektiğine inanıyoruz.
Türkiye bu sınamalar karşısında üzerine düşeni yerine getirmenin çabasındadır. Bugün de tüm gücümüzle barışın, refahın ve adaletin tescili için samimiyetle çaba gösteriyoruz. 5 milyon yerlerinden edilmiş kişiye ev sahipliği yapıyoruz. Bölgemizdeki çatışmaları durdurmak için en fazla çalışan ülke konumundayız. Savaşın kazananı, adil bir barışın ise kaybedeninin olmayacağı düşüncesiyle hareket ettik. Tarafları pek çok defa aynı masa etrafında bir araya getirme başarısını sergiledik. Karadeniz'de tahıl koridorunu inşa ettik bu şekilde gıda krizinin çözümüne katkı sağladık. 11 milyon ton tahılın Dünya pazarına girmesini temin ettik.
Ortak bildirimizde gıda israfının azaltılması konusunda taahhütte bulunmuştuk. Bir yanda dijitalleşmeyi düşünürken diğer yanda 2 milyar insanın yoksulluk içinde yaşadığı gerçeğiyle yüzleşiyoruz. Bir tarafta lüks, şatafat ve israf hakimse burada bir sorun var demektir. Türkiye olarak bu adaletsiz tabloyu değiştirmeye yönelik faaliyetlerimizi sürdürüyoruz. Eşim Emine Erdoğan öncülüğünde yürütülen 'Sıfır Atık' projesinin uluslararası arenaya taşıdık.
Zirvemizin bir diğer ağırlıklı gündemini de sağlık konusu oluşturdu. Küresel sağlık sisteminin geliştirilmesi üzerinde görüş alışverişinde bulunduk. Türkiye'nin sağlık altyapısında katlettiği mesafeyi burada paylaşma imkanı buldum. Türkiye olarak büyük bir başarı hikayesi yazdığımıza inanıyorum. 1 milyon 350 bini bulan sağlık personelimizle söz sahibiyiz. Dünyada Kovid-19 aşısı üretebilen 9 ülke arasına girdik. Şehir hastaneleri sağlık alanında yeni bir dönemi başlattı. Kritik salgın günlerinde devasa bir sağlık kompleksi olan modern tesislerin çok ciddi faydasını gördük.
Sahip olduğumuz yaygın altyapıyı bilim, teknoloji ve üretim gücünü daha da geliştirmekte kararlıyız. 2 günlük zirve boyunca pek çok ikili görüşme gerçekleştirdik. Endonezya Cumhurbaşkanı, Suudi Arabistan Veliaht Prensi, Biden, Macron, Meloni, Scholz ile biraraya geldik. Zirve vesilesiyle ayrıca liderler olarak aile fotoğrafı çektirdik ve ortak açıklama yayınladık. G20 platformu küresel düzeyde karşı karşıya kaldığımız meydan okumalar karşısında kendisinden beklenen liderlik görevini yönetiyor.'
'2 gün boyunca gerçekleştirdiğimiz istişarelerin küresel siyasi ve ekonomik istikrar için hayırlı sonuçlar doğurmasını temenni ediyorum. Sizleri bir kez daha sevgiyle, saygıyla selamlıyorum.'
Erdoğan, ABD Başkanı Biden ile yaptığı görüşme ile ilgili soruya 'Biden F-16'da olumlu gelişmelerin olduğunu söyledi' yanıtını verdi.
Erdoğan, 'Görüşmeler şu anda olumlu, fazla detaya girmeye gerek yok. Sayın Biden ile yaptığım görüşmede bu olumlu havayı hissettim' dedi.
Erdoğan, İstiklal Caddesi'ndeki terör saldırısı ile ilgili ise 'Şu anda sorgulamalar devam ediyor ve bildiğiniz gibi 81 yaralımız vardı. Yaralı sayısı 25'e düştü, 6 vefat var. Bu sorgulamalar neticesinde nereye uzanıyor bunların araştırılması gerekiyor. Kararlı olduğumuzu tüm dünyanın bilmesi lazım' ifadelerini kullandı.
Yunanistan'ın KKTC tepkisi ile ilgili Erdoğan şu değerlendirmede bulundu;
'Kuzey Kıbrıs'la ilgili bizim Türk Devletleri Teşkilatı'nda aldığımız karar geçerlidir. Herhangi bir yerden veya ülkeden icazet almamıza gerek yoktur. Olumsuz yaklaşan ülkelere gerekli olan yerde gerekli cevabı veririz.'
Erdoğan, Polonya Ukrayna sınırındaki olay ile ilgili, 'Ben Rusya'nın yaptığı açıklamaya saygı duymak durumundayız. Rusya'nın 'Bizimle bu işin alakası yoktur' demesi bizim için önemli. Sabah Scholz ile görüşmede bunun detay araştırmasının yapılması gerektiğini söyledi. Biden'ın da bu füzelerin Rus yapımı olmadığını açıklaması herhalde Rusya ile ilgili olmadığını göstermektedir. Onun için inceleme-araştırma şart.' dedi.