Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, "1 Temmuz 2023’e kadar yenilenecek Kira sözleşmelerinde bir önceki kira yılının yüzde 25’ini geçmemek koşuluyla yapılacak artışların geçerli olduğuna dair bir geçici hüküm, Adalet Komisyonu’nda Borçlar Kanunu’na eklenecek. Böylelikle konut kiralarında bir yıl süreyle bir önceki yılın kira bedelinin yüzde 25’ini geçmeyecek şekilde Artış yapılabilme imkanı getiriliyor" dedi.
Bakan Bozdağ, Ankara’daki bir otelde düzenlenen ’Uzlaştırma Ödül Töreni ve Sempozyumu’nda konuştu. Bakan Bozdağ, yargının üzerindeki iş yükünün çok yüksek olduğunu belirterek, şu anda mahkemelerde 8 milyon uyuşmazlığın olduğunu söyledi. Türkiye’de bu sıkıntıları çözmek için hakim ve savcıların sayılarını artırmaya gayret gösterdiklerini ifade eden Bozdağ, "Bugün ülkemizdeki hakim sayımızı 2002’den bugüne kadar, yüzde 149 oranında artırdığımızı görüyoruz. 2002’de 6 bin 113 olan hakim sayısını bugün itibariyle 15 bin 242’ye, 3 bin 226 olan savcı sayısını 7 bin 434 çıkardık. Savcı sayımızı da yüzde 130 artırdık" dedi.
’UZLAŞTIRMANIN KAPSAMINI GENİŞLETECEĞİZ’
Bakan Bozdağ, uzlaştırmada çok ciddi sonuçlar aldıklarını ifade ederek, "2017’den bu yana yaklaşık 3 milyon civarında işin uzlaştırma kapsamında çözüldüğünü görüyoruz. Çok büyük bir rakam bu, 2021 yılında 230 bin 50 dosyanın uzlaştırma kapsamında sonuçlandığını görüyoruz. Bu da büyük bir rakam ama Türkiye’deki ceza davalarının sayısına baktığımız zaman bu rakamın o sayı yanında çok az olduğunu da ifade etmek isterim. Uzlaştırmanın kapsamını genişletmek konusunda yeni dönemde yeni adımlar atacağız" diye konuştu.’SAMİMİYSENİZ BÜTÜN ŞİKAYETLERİ GERİ ÇEKECEKSİNİZ”
Ardından CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun, ’Ben iktidara gelirsem tweet atanlar rahatça atacaklar, kimse ceza almayacak’ açıklamasını eleştiren Bozdağ, "Ben buradan Sayın Kılıçdaroğlu’na soruyorum; bugüne kadar kaç dosyada sizin aleyhinize tweet attılar diye şikayet ettiğiniz kişilerle uzlaşmaya oturdunuz? Kaç kişi hakkında şikayette bulundunuz? Adliyeler dosyalarla dolu. Samimiyseniz yapılan bütün şikayetleri geri çekeceksiniz. Şu anda Ankara Adliyesi’nde ve diğer adliyelerde yüzlerce, binlerce dosya ve dava var. Sayısını ben bilmiyorum. Hakaret etti, diye kaç kişi hakkında şikayette bulundunuz. Sayın Akşener’e ve diğer liderlere de soruyorum. Madem Twitter içinde hakaret etmek suç değil, o zaman neden sizinle ilgili tweet atan insanlar hakkında şikayetçi oluyorsunuz" diye konuştu.
’KİRA ARTIŞ ORANI YÜZDE 25’İ GEÇMEYECEK’
Bakan Bozdağ, yeni kira düzenlemesini ilişkin de, "Türkiye Büyük Millet Meclisi Adalet Komisyonunda bugün Borçlar Kanunu’na geçici bir madde eklenmesi söz konusu olacaktır. Yaptığımız çalışma sonucunda konut kiraları bakımından 1 Temmuz 2023’e kadar yenilenecek kira sözleşmelerinde bir önceki kira yılının yüzde 25’ini geçmemek koşuluyla yapılacak artışların geçerli olduğuna dair bir geçici hüküm Borçlar Kanunu’na eklenecektir. AK Parti grubu, MHP grubu orada teklif verecek ve oraya eklenecektir. Böylelikle konut kiralarında bir yıl süreyle bir önceki yılın kira bedelinin yüzde 25’ini geçmeyecek şekilde artış yapılabilme imkanı getiriliyor. Bunun üzerinde yapılacak artışların geçerli olmadığı açıkça ifade ediliyor. Bu düzenlemeyi yaparken geçici olmasına özellikle önem verdik. Geçici bir düzenleme. Bu düzenlemede, kiracı ve sahibinin hukukuna halel vermeden ikisinin de belli bir fedakarlıkta bir noktada durmasına da özen gösterdik. Umarım beklentileri karşılar. Umarım beklediğimiz sonuçları doğurur" ifadelerini kullandı.
Avukat Çiğdem Kezer
“OLMASI GEREKEN DEĞİŞİKLİKTİ”
Kira artış oranlarının 1 Temmuz 2023 tarihine kadar yüzde 25’e sabitlenmesine ilişkin Avukat Çiğdem Kezer “Olması gereken bir değişiklikti. Piyasa koşullarının değişmesiyle mülk sahipleri kiracılardan ciddi artış istiyordu. Artış gerçekleşmeyince de ihtiyaç sebebiyle ihtarname göndererek taşınmazın tahliyesi isteniyordu. Çok sayıda tahliye davası var. Bu değişiklik yerine olan bir değişiklik. 1 yıl boyunca yenilenecek sözleşmelerde geçerli olacak. Geçici hüküm Borçlar Kanunu’na eklenecek bir hüküm. Geçici olması da güzel. Bunla alakalı beklentiler değiştiği takdirde değişiklik yapılabilir anlamına geliyor.
GEÇEN AY ARTIŞ YAPANLAR NE OLACAK?
Avukat Kezer “Geçmiş aylarda yapılan zammın çözümü yok. Kiracı ve mal sahibi uzlaşı içinde buluşturması gerekiyor. Değişikliğin önceden olması gerekiyordu geç kalındı. Son 1.5 yıldır çok ciddi anlamda sıkıntılar var. İki tarafın uzlaşması önemli” açıklamasını yaptı.
İŞYERLERİNİN KİRALARI NASIL BELİRLENECEK?
Kezer “Aynı sorunları işyerleri için de yaşıyoruz. Daha öncesinde Dolar cinsinden kiraya veriliyordu. Dolar cinsinden sözleşmelerle ilgili davalar var. Aynı değişiklik işyerleri için de farklı düzenlemeler düşünülerek yapılması gerekir” dedi.
5 YILI DOLDURAN KİRACILAR
Son dönemde önemli olan 5 yılı dolduran kiracılara yönelik olarak Kezer “5 yıl dolduysa kira bedelinin yeniden düzenlenmesi için kira tespit davası açılabiliyor. Bu durumda mevcut piyasa şartlarına göre rayiç bedel üzerinden mahkeme yoluyla belirleniyordu. 5 yılı dolacak olan yerlerde aynı sistemin geçerli olması gerekebilir” ifadelerini kullandı.
Ali Güvenç Kiraz – Gayrimenkul Hukukçusu
5 ÖNERİDE BULUNMUŞTU
Gayrimenkul Hukukçusu Ali Güvenç Kiraz “Gayrimenkul Hukuku Derneği olarak 5 öneride bulunmuştuk. Geçici olmasıydı isteklerimizden biri. Geçici bir düzenleme yapıldı. Artık TÜFE’nin 12 aylık değişim oranı 1 Temmuz 2023’e kadar geçerli değil, TÜFE 25 oranında sabitlendi” dedi.
Kiraz “Bu dönem içinde geçmişe dönük olarak düzenleme olacak mı? benim görüşümce olmayacak. 5 yılı doldurmuş olan kira sözleşmelerinde kira tespit davası açma hakkı var. Mevcut kiracılarına yüksek kira talep edenler var. Tahliye talepleri var. Bu uzama dönemlerinde 1-5 yıl arasında yüzde 25 uygulanacak. 5. yılı doldurmuş olanlarda düzenleme olacak mı bunu bekliyoruz. Hollanda modeli değil Türkiye modeli oldu” değerlendirmesinde bulundu.
KİRA TESPİT DAVALARININ AKIBETLERİ NE OLACAK?
Kiraz “Mal sahipleri açısından 1-5’inci yıllar açısından yapacak hiçbir şeyleri yok. Tüm uzamalarda zorunlu olarak yüzde 25 zam yapabilecekler. 5. yılda kira tespit davalarının açılması ve akıbeti konusunda neler olacak. Bunları görmemiz lazım” dedi.
Sosyal meydadan gördüğüm konu ise, konutlar için mi işyerleri için mi geçerli die soruluyor. Muhtemelen bu artış oranları konut ve çatılı işyerlerini kapsayacak şekilde geçerli olacaktır. Benim görüşüm bu. İşyerlerini ayıracaklarını zannetmiyorum.
Doç. Dr. Yıldırım Keser - İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi
"ŞU ANA KADAR YAPILMIŞ ARTIŞLAR GEÇERLİ"
"Sayın bakan sadece konut kiraları için açıklama yaptı. İşyerlerini kapsayıp kapsamadığını göreceğiz. Bu düzenleme geçici bir düzenleme. Yani Türk Borçlar Kanunu'ndaki mevcut düzenleme ortadan kaldırılmıyor. Şu ana kadar yapılmış olan kira artışları geçerliliğini koruyacaktır.
Yasa henüz yürürlüğe girmediği için yürürlülük tarihini tahmin edebiliriz. Temmuz ayı olabileceğini tahmin ediyoruz. 1 Temmuz 2022 - 1 Temmuz 2023 arasındaki artış yüzde 25'i geçemeyecek.
5 YILINI DOLDURAN KİRACILAR...
Burada özellikle altını çizmek istediğim nokta, 5 yılı dolmuş ve bundan dolayı kira bedeli güncellenecek kira sözleşmelerini bu düzenleme açıklama itibariyle kapsamamaktadır. Kira artışı yapılması başka bir hukuki durum, ancak altıncı yılına giren kiracıların kiralarının güncellenmesi farklı bir durumdur.
Ama yasa yürürlüğe girdiğinde bu konuda başkaca düzenleme var mı onu da takip edeceğiz."
