Geçmişten Günümüze Kira Düzenlemeleri
Türkiye'de kira artışları uzun yıllardır çeşitli sınırlamalarla düzenlenmiştir. Bu sınırlamalar, kiracıların maliyetlerini kontrol altında tutmuş ancak, ev sahiplerinin yatırımlarından adil bir getiri elde etmesinin önüne geçmiştir. Bu durum kiracılar ile ev sahiplerini karşı karşıya getirmiştir.
Yeni Düzenleme: ÜFE Esaslı Kira Artışları
Kira artışlarının ÜFE oranına göre belirlenmesini öngörmektedir. ÜFE, üretici maliyetlerindeki artışları ölçen bir endeks olarak, kiracılar için maliyetleri daha öngörülebilir kılar ve ev sahipleri için yatırımlarını koruma potansiyeli sunar. Bu yaklaşım, piyasadaki enflasyonun daha doğru bir şekilde yansıtılmasını ve kira fiyatlarının adil bir şekilde belirlenmesini sağlamayı amaçlamaktadır.
Kira sözleşmeleri değiştirilmeli mi?
Bilindiği üzere, genel kural Türk Borçlar Kanunun 344. Maddesi gereğince, tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları, bir önceki kira yılında tüketici fiyat endeksindeki oniki aylık ortalamalara göre değişim oranını geçmemek koşuluyla geçerlidir. Türk Borçlar Kanunun kira sınırlanması ile ilgili Geçici 2. Maddesi gereğince konut kiraları bakımından 2/7/2023 ila 1/7/2024 (bu tarihler dâhil) tarihleri arasında yenilenen kira sözleşmeleri için geçerlidir. Yani bu tarihten (01.07.2024) tarihinden sonra yapılan veya yenilenen sözleşmeler için TBK 344. Maddesi gereğince ÜFE oranı geçmemek koşuluyla anlaştıkları kira zam oranı üzerinden kira artışı uygulanacaktır.
Sonuç: Geleceğe Yönelik Bir Bakış
Sözleşme serbestisi, Türkiye'de hukukun temel prensiplerinden biri olarak kabul edilir ve bireylerin ticari ilişkilerde, kişisel işlerde ve diğer birçok alanda serbest iradeleriyle sözleşme yapma hakkını güvence altına alır. Bu serbestinin belirli sınırlamaları ve istisnaları da bulunmaktadır ki, bu da hukukun adil ve dengeli bir şekilde uygulanmasını sağlar. Bu serbestinin sözleşmenin devamı sırasında sözleşmenin tarafları lehine güçleştirilmesi ve zorlaştırılması kabul edilmez sonuçlara yol açmaktadır. Kira sınırlaması ile ilgili düzenleme bunun en açık örneğini oluşturmuştur.