Türkiye’de kredi kartı kullanımı her geçen gün artıyor. Dünya çapında ödeme aracı olarak kullanılan kredi kartları ülkemizde borçlanma aracına dönüştü. Limite göre asgari ödeme tutarı farklılaşan kredi kartlarıyla taksit, borç erteleme, asgari ödeme tutarını ödeme gibi birçok şekilde kullanım yapılıyor.
TCMB BAŞKANI KARAHAN: KREDİ KARTIYLA İLGİLİ BİRKAÇ FİKRİMİZ VAR
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, kredi kartlarına ilişkin olarak "Aralık ayında kredi kartı harcamalarında yükselme oldu. Bunu not ettik, farkındayız. Bunun geçici olup olmadığı henüz çok net değil. Asgari ücretin artacağı bekleniyordu. Bu nedenle bazı harcamalar öne çekilmiş olabilir ama bundan bağımsız olarak kredi kartlarında düzenleme yapılması gerektiğini düşünüyoruz. Bu konuda birkaç fikrimiz var, çalışmalarımız sürüyor. Belirli bir aşamaya geldiğinde kamuoyuyla paylaşacağız" şeklinde açıklamada bulunmuştu.
BORCUN TAMAMINI ÖDEMEK EN İYİSİ
Kredi kartıyla yapılan harcamanın tamamını son ödeme tarihinde ödenmesiyle birlikte dönem borcu sıfırlanmış oluyor. Böylece bankaya herhangi bir faiz ödenmeden bankanın müşterisine verdiği kredibilite yaklaşık 40 gün faizsiz olarak kullanılabiliyor. Böylece banka 40 gün boyunca faiz almadan beklemiş oluyor.
Ancak ülkemizde dönem borcunun tamamını ödeyen kişi sayısı oldukça az. Limiti 25 bin liraya kadar olan kartlarda asgari ödeme tutarı toplam dönem borcunun yüzde 20’si, 25 bin lira limitin üstünde kartı bulunanların asgari ödeme tutarı toplam borcun yüzde 40’ı kadar oluyor. Başka bir örnekle ilerlemek gerekirse 10 bin liralık harcama 25 bin lira limiti olan bir kartla yapılırsa asgari ödeme tutarı 2000 lira oluyor. Yine 10 bin liralık harcama yapılan ancak limiti 25 bin liranın üzerinde olan kredi kartına en az 4 bin lira ödeme yapılması gerekiyor. Ödeme yapılmayan kısım ertesi ayki ekstre döneminde yüzde 3.66 aylık faiz eklenerek banka tarafından ödenmesi isteniyor.
ASGARİ ÖDEME YAPANLAR FAİZ SARMALINA GİRİYOR
Bu noktada en büyük sıkıntılar ortaya çıkıyor. Asgari ödeme yapıp ertesi aya borcunu yüzde 3.66 oranında faizle sarmala giriyor ve borcun tamamını kapatamadığı için geriye kalan borcun yüzde 80 veya yüzde 60’lık kısmı her ay yeniden faizlendirilerek kredi kartı sahibinin karşısına çıkıyor.Yukarıda verilen örneğe göre ilerlemek gerekirse 25 bin lira limitli kartı olan 10 bin lira dönem borcunun yüzde 20’sini ödediğinde geriye 8000 lira kalıyor. Geriye kalan 8 bin liralık borç için ertesi ay 292.80 lira faiz, 87.84 lira vergi ödemesi gerekiyor. Böylece 8 bin liralık borç 8381 liraya çıkmış oluyor. Vergilerin içeriği ise ortaya çıkan faizin üzerinden KKDF yüzde 15 ve BSMV yüzde 15 ekleniyor.
Yüzde 40 asgari ödeme tutarı olan 25 bin lira ve üzerindeki limitlerde ise 10 bin lira borcu olan birisi 4000 lira asgari ödemeyi yaptıktan sonra geri kalan 6000 lira için 219.60 lira faiz ve 65.88 lira vergi ödeyerek 6000 lira olan borcunu 6285 lira olarak ödemek zorunda kalıyor. Bu durumu alışkanlık haline getirenler faizin de faizini ödediği için her geçen ay katlanan faiz yükü altında ödeme güçlüğü çekiyor.
FAİZ ORANLARI NELERDİR?
Asgari ödeme tutarı dışında kalan dönem borcuna yüzde 3,66 akdi faiz oranı uygulanıyor. Ödenmiş olan borç, asgari ödeme tutarının altındaysa asgari tutarın ödenmeyen kısmına yüzde 3,96 gecikme faizi uygulanıyor. Nakit çekim faiz oranı yüzde 4.42, nakit çekim gecikme faiz oranı yüzde 4.72 olarak belirlendi.
NAKİT ÇEKİM YAPARKEN DİKKAT!
Eğer kredi kartıyla 10 bin lira nakit çekim yapılırsa yüzde 4.66 oranında faizle ertesi ayki ekstreye yansıtılıyor. 10 bin liralık nakit çekime toplamda 442 lira faiz ve 133 lira vergi ortaya çıkıyor ve 10 bin liralık borç 1 ay sonra 10 bin 575 liraya yükselmiş oluyor. Nakit çekimlerde ne kadar erken ödeme yaparsanız o kadar menfaatinize olacak ve daha az faiz ödemiş olursunuz.
TAKSİT İMKANI SADECE TÜRKİYE’DE VAR
Dünya genelinde sadece Türkiye’de kredi kartı borcuna taksit yapılıyor. Diğer tüm ülkelerde kredi kartı borçlarına taksitlendirme gibi avantajlar bulunmuyor.
KREDİ KARTI KULLANMAK MANTIKLI MI?
Kredi kartı doğru kullanıldığında hayatı kolaylaştıran araç haline geliyor. Nakit taşıma yerine şifreli, güvenli ve vergisel açıdan da devlete yararlı olan kredi kartı kullanımı mantıklı olabiliyor. Ancak ödeme gücü olmayan kişilerin faizle kullanması ilerleyen dönemlerde borç yükü haline geliyor.
Örnek vermek gerekirse 5000 liranın altında olan bir televizyonu 9 ay, 5 bin liranın üzerindeki televizyonu 4 ay faizsiz taksitle almak enflasyonist ortamda fiyatların artışından etkilenilmesinin önüne geçip bir de paranın zaman değeri korunduğu için doğru bir adım oluyor. Fakat bu televizyonun taksitlerini ödemekte zorlanılacaksa hem televizyon olduğundan daha pahalıya gelir hem de faizsiz taksitlere boş yere faiz ödenmesini gerektirir.
Her koşulda bütçenizi aşmayacak, ödeme yaparken sizi sıkıntıya düşürmeyecek planı çizmeniz gerekiyor.
KREDİ KARTIYLA VERGİ KAÇIRMANIN DA ÖNÜNE GEÇİLİYOR
Kredi kartı kullanıldığında vergi kaçırmanın da önüne geçiliyor. Fiş ya da fatura kesildiği için ve ödeme kaydedici cihaz olduğundan vergi kaçırmak mümkün olmuyor.
İŞLETMELERDEN KOMİSYON ALINIYOR
Kredi kartıyla işlem yapıldığında bankalar işletmelerden belli oranlarda komisyon talep ediyor. Bankalar ertesi gün ödeme talep eden üye işyerlerinden yüzde 3-4 civarında komisyon kesebiliyor. Başka bir deyişle bugün yapılan 100 liralık alışveriş için banka işletmeden yüzde 3 oranında komisyon kesip parasını yarın hesabına geçiyor. Yine farklı bir açıdan bakarsak 100 liraya satılan malın 3 lirası bankaya, geri kalan 97 lirası da işletmenin hesabına geçiyor. Böylece işletme sahibi kredi kartıyla yapılan alışverişte otomatik olarak yüzde 3 civarında iskonto veriyor.
KREDİ KARTI NASIL KULLANILMALI?
Tasarruflarınızdan sonra kalan bütçenizi harcamak için koruyun. Kredi kartı harcaması yaparken bütçeniz dahilinde ödeyebileceğiniz kadar harcama yapın. Sizin olmayan bir parayı harcar gibi davranmayın. Bu size ilerleyen zamanda borçlanma alışkanlığı getirecektir. Kredi kartına faizsiz taksit imkanlarından yararlanın ancak hesap döneminde tüm borcu ödeyeceğiniz kadar taksitler edinin. Geliriniz 30 bin ancak taksit miktarınız 20 bin liraysa bu sizin geçinmenizi zorlaştıracak ve hayatınızı idame ettirecek parayı bulmakta zorlanırsınız. Kredi kartı dönem borcunun tamamını ödemeye çalışın. Tamamını ödeyemiyorsanız imkanlarınız dahilinde en fazla ödemeyi yapıp faiz sarmalına girmekten sakının. Kredi kartı harcamanızı ödemek için bir önceki ayki gelirinizden para ayırın. Böylece yeni aydaki maaş ya da geliriniz bir sonraki ayın kredi kartı dönem borcunu karşılayabilecek seviyede oluşur.
Çok acil ihtiyaç olmadıkça kredi kartıyla nakit çekim yapmaktan sakının. Bankalar kredi kartının asgarisini ödeyen müşterilerini daha çok sever. Çünkü böyle müşteriler bankaya faiz getirisi sağlar. Dönem borcunun tamamını ödeyen kişiler ise bankanın verdiği limit dahilinde bankanın parasını yaklaşık 40 gün faizsiz kullanmış olur ve bu müşteriler bankalar tarafından sevilmez. Kredi kartınızı borçlanma aracı değil ödeme aracı olarak görün ve bütçenizde karşılığı olan harcamalar yapın. Kredi kartı ödemesinin gününü geçirmeyin, bu durum kredi notunuza direkt etki eder ve kredibiliteniz düşer. Kredi kartı alırken yıllık üyelik ücretlerine dikkat edin ve eğer üyelik ücreti talep edilirse bankayla görüşerek ücretin iptalini ya da puan/bonus olarak karta geri yüklenmesini isteyin.
KREDİ KARTINA HANGİ DÜZENLEMELER GELEBİLİR?
Kredi kartlarına taksit uygulaması kaldırılabilir, asgari ödeme tutarları artırılabilir. İlk defa kredi kartı sahibi olacak kişiler için kullanılmaya başlanılan ilk yıl kredi kartları toplam limiti aylık net belgeli gelirin en fazla 2 katı, takip eden yıllarda ve daha önce kredi kartı sahibi olan kişiler için ise aylık net belgeli gelirlerinin en fazla 4 katı olabiliyor. Bu tutarlar düşürülebilir ve maaşı 20 bin lira olan birisinin 1 milyon lira limitli kredi kartı limiti 80 bin liraya gerileyebilir. 80 bin lirayı aşan borç da kapatılana kadar ödenmesi talep edilebilir. Caydırıcı olması için kredi kartı faiz oranları artırılabilir. Kredi kartı almak için kredi notunun yeterliliğine yönelik düzenleme yapılarak ödeme alışkanlıkları zayıf olan kişiler elenebilir.
Birden fazla kredi kartı olanlara toplamda maaşlarının 4 katı limit verildiği için bazı kartların kapatılması ya da limitin bölüştürülmesi istenebilir. Kredi kartı ödeme alışkanlıkları zayıf olanlara ek önlemler getirilebilir ve böylece sağlıklı harcama yapması sağlanabilir. Yüksek limitli harcamalara kısıtlama getirilebilir. (Örneğin ev ya da otomobil alımları devre dışı kalabilir).Lüks tüketime dayalı kredi kartı harcamalarına limit konulabilir. Yasa dışı bahis, kumar gibi harcamaların ödemesinin ya da kazanılan yasadışı gelirin kredi kartlarına yatırılması engellenebilir.