İşçi ve işverenin karşılıklı anlaşarak iş akdini sona erdirdiği durumlarda ödenen ikale sözleşmesinde yeni bir dönem başladı. İkale sözleşmesi kapsamında ödenen kıdem tazminatı dışındaki tazminatlar için daha önce vergi ödeniyordu. Yapılan yasa değişikliğiyle vergi muafiyeti sağlandı.
Vergi ödemiş olanlar dava açarak mahkeme kararıyla vergi iadesine hak kazanmaya başladı. Dava açanların sayısının artması üzerine yasada değişikliğine gidildi. Buna göre, ikale sözleşmesi kapsamında daha önce ödenmiş vergiler, hak sahiplerine iade edilecek.
Gelir Vergisi Kanunu'na göre, altı ayda bir artırılan kıdem tazminatı tavanını aşmamak üzere ödenen kıdem tazminatları için vergi ödenmiyordu. Tavanı aşan tutarlar ise gelir vergisine tabi tutuluyordu.
MAHKEMEYE GEREK KALMADAN VERGİ İADESİ ALINABİLECEK
Meclis'te kabul edilen torba kanun ile kıdem tazminatından gelir vergisi kesilen işçiler, mahkemeye gitmeksizin vergi iadesi alacak. 27 Mart 2018 tarihinde yürürlüğe giren 7103 sayılı torba kanun ile Gelir Vergisi Kanunu'nda değişiklik yapıldı. İş akdini karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu veya iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve yardımlar da kıdem tazminatı gibi değerlendirilmeye başlandı. Bu şekilde yapılan ödemelerin yıllık kıdem tazminat tavanını aşmayan tutarı için 27 Mart 2018 tarihinden itibaren vergi alınmıyor.
2019 yılı ilk yarısı için kıdem tazminatı tavanı 6 bin 17 lira düzeyinde bulunuyor. Daha önce, on yıllık çalışması bulunan bir işçi için 60 bin 170 liraya kadar olan kıdem tazminatı vergiden muaf tutuluyordu. Yasa değişikliği dolayısıyla, ikale sözleşmesi ve diğer adlar altında yapılan tazminatların da 60 bin 170 lirayı aşmayan kısmı vergiden muaf olacak.
DAVA AÇANLAR KAZANDI
Geçen yıl kanun değiştirilirken, sadece kamudaki 4/b ve 4/c'liler için daha önce kesilen vergilerin iadesi öngörüldü. Özel sektör çalışanlarına geçmişe dönük iadeye ilişkin bir hüküm konulmadı.
Önceki yıllarda ikale veya sonlandırma sözleşmeleri kapsamında ödenen tazminatın tamamı için gelir vergisi ödeyenlerin açtığı davalar Maliye Bakanlığı aleyhine sonuçlanmaya başladı. Maliye hem vergi iadesi, hem de mahkeme masraflarıyla karşı karşıya kaldı.
GERİYE DÖNÜK VERGİ İADESİ
Geçen hafta cuma gecesi sabaha karşı TBMM'de kabul edilen torba kanunla, geriye dönük vergi iadesine olanak sağlandı.
Buna göre, 27 Mart 2018 tarihinden önce karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve yardımlar üzerinden tahsil edilen gelir vergisi iade edilecek. İade alabilmek için hak sahiplerinin vergi dairelerine başvurmaları ve dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri gerekiyor.
Vergi iadesinden yararlanmak üzere vazgeçilen davalarla ilgili olarak yargılama giderleri ve vekalet ücretine hükmedilemeyecek.
Bu arada, söz konusu davaları üstlenmiş bulunan avukatlar vekalet ücreti alamayacakları için mağduriyetleri söz konusu olacak. Özellikle idari davalara bakan avukatların buna benzer mağduriyetleri son yıllarda çok sık yaşamaya başladığının altını çizmek gerekir.
TAVANI AŞAN TUTARIN VERGİSİ İADE EDİLMEYECEK
Kıdem tazminatı tavanı altı ayda bir yükseltiliyor. Ödemenin yapıldığı tarihteki kıdem tazminatı tavanını aşmayan söz konusu tazminat tutarları için ödenen vergiler iade edilecek. Aşan tutarların vergisi ise iade edilmeyecek.
Örneğin geçen yılın ocak ayında işten ayrılan bir kişiye on yıllık hizmetinin karşılığı olarak 60 bin lira tazminat ödenmişse, o tarihteki 5.001 TL'lik tavan dikkate alınarak 50 bin 10 TL'ye kadar olan tutar için ödenen vergi iade edilecek.
Basın iş kolunda çalışanlar için ise 24 aylık brüt ücrete kadar olan tazminatlar için ödenen vergiler iade edilecek.
160 MİLYON LİRA İADE
Dava açan kişi sayısının 15 bin dolayında olduğu belirtiliyor. Bunlar için Maliye'nin 250 milyon lira ödeme yapması gerektiği kaydedildi. Bunun 160 milyon lirası iade edilecek vergiden, 90 milyonu da mahkeme ve avukat masraflarından oluşuyor.
Ancak, dava açmayan kişilerin başvuru yapmasıyla, iade edilecek tutarın daha da artması belirtildi.
BEŞ YILLIK ZAMANAŞIMI
Kanuna göre, hak sahiplerince vergi iadesi başvurularının, verginin ödendiği tarihi takip eden yılın başından itibaren beş yıl içinde ilgili vergi dairesine yapılması gerekiyor. Örneğin, 2012 yılında iş akdi sona ermişse, 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren beş yıl içinde başvuruda bulunmayanların alacakları zamanaşımına uğrayacak.