Günümüzde artık bu sorularla o kadar çok karşılaşmaktayız ki, kısaca Bitcon yasal mıdır?, Suç mudur? Bitcoin alırsam ne olur ? gibi soruları kısaca cevaplayalım; Bitcoin bir dijital-elektronik para birimidir. Herhangi bir aracıya ihtiyaç duyulmaz doğrudan transfer edilir. Bu nedenle takip edilebilmesi güçtür. Günümüzde teknolojinin ilerlemesiyle birlikte sanal para, dijital para, kripto para gibi kavramlar ortaya çıkmıştır. Kripto paralar gerçek paralar gibi alış-verişlerde kullanılabilmektedir.
Bitcoinin herhangi bir yasal otorite, merkez bankası, devlet bankası, resmi kuruluş ve benzeri kurumlarla ilişkisi olmadığından BDDK ve benzeri bir düzenleyici denetleyici kuruluşa tabi değildir. Devletler nezdinde herhangi bir bağlayıcılığı ve devlet güvencesi bulunmamaktadır.
Türkiye’nin kripto paralarla ilgili ilk resmi açıklaması ;Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun 2013/32 sayılı Basın açıklamasında; ‘’…….…Herhangi bir resmi ya da özel kuruluş tarafından ihraç edilmeyen ve karşılığı için güvence verilmeyen bir sanal para birimi olarak bilinen Bitcoin, mevcut yapısı ve işleyişi itibarıyla Kanun kapsamında elektronik para olarak değerlendirilmemekte, bu nedenle de söz konusu Kanun çerçevesinde gözetim ve denetimi mümkün görülmemektedir. Diğer taraftan, Bitcoin ve benzeri sanal paralar ile gerçekleştirilen işlemlerde tarafların kimliklerinin bilinmemesi, söz konusu sanal paraların yasadışı faaliyetlerde kullanılması için uygun bir ortam yaratmaktadır. Ayrıca Bitcoin, piyasa değerinin aşırı oynak olabilmesi, dijital cüzdanların çalınabilmesi, kaybolabilmesi veya sahiplerinin bilgileri dışında usulsüz olarak kullanılabilmesi gibi risklerin yanı sıra yapılan işlemlerin geri döndürülemez olmasından dolayı operasyonel hatalardan ya da kötü niyetli satıcıların suistimalinden kaynaklı risklere de açıktır. Herhangi bir mağduriyet yaşanmaması adına, yukarıda belirtilen hususların duyurulmasında ve bu çerçevede Bitcoin ve benzeri sanal paraların barındırdığı muhtemel risklerin kamuoyuna hatırlatılmasında fayda mülahaza edilmektedir.’’ Denilmektedir.
Anlaşılacağı üzere, Kripto paraların ülkemizde yasal bir dayanağı bulunmamaktadır ve bu kapsamda gerçekleştirilen işlemler herhangi bir resmi otoritenin güvencesi altında değildir. Zaten BDDK yapmış olduğu basın açıklamasında bitcoin ve diğer kripto para birimlerinin güvensiz olduğunu dile getirmiştir.
Ülkemiz mevzuatında en açık düzenleme “5549 Sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun” ve alt düzenlemelerinde yer almaktadır.
SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASININ ÖNLENMESİ HAKKINDA KANUN
Şüpheli işlem bildirimi
MADDE 4 – (1) Yükümlüler nezdinde veya bunlar aracılığıyla yapılan veya yapılmaya teşebbüs edilen işlemlere konu malvarlığının yasa dışı yollardan elde edildiğine veya yasa dışı amaçlarla kullanıldığına dair herhangi bir bilgi, şüphe veya şüpheyi gerektirecek bir hususun bulunması halinde bu işlemlerin yükümlüler tarafından Başkanlığa bildirilmesi zorunludur.
(2) Yükümlüler, Başkanlığa şüpheli işlem bildiriminde bulunulduğunu, yükümlülük denetimi ile görevlendirilen denetim elemanları ile yargılama sırasında mahkemeler dışında, işleme taraf olanlar dahil hiç kimseye açıklayamazlar.
(3) Yükümlülerin hangi faaliyetlerinden dolayı ve hangi usûl ve esaslara göre şüpheli işlem bildiriminde bulunacağı yönetmelikle belirlenir.
Masak tarafından yayınlanan şüpheli işlem bildirim rehberine göre; Bir şüpheli işlem çeşididir ve Bankalar bu tür işlemleri Masak’a şüpheli işlem olarak bildirmeleri gerekmektedir.
Siz eğer bitcoini suçtan elde ettiğiniz geliri gizlemek, para aklamak veya suçtan elde ettiğiniz geliri yurtdışına kaçırmak benzeri işlemleriniz için Bitcoin’i aracı olarak kullanırsanız suç işlemiş olursunuz.
Suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama
Madde 282- Alt sınırı altı ay veya daha fazla hapis cezasını gerektiren bir suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini, yurt dışına çıkaran veya bunların gayrimeşru kaynağını gizlemek veya meşru bir yolla elde edildiği konusunda kanaat uyandırmak maksadıyla, çeşitli işlemlere tâbi tutan kişi, üç yıldan yedi yıla kadar hapis ve yirmibin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.”
Kısaca Türkiye de ; Bitcoin ve diğer kripto para birimlerini alıp satmak yasaldır, suç değildir. Bitcoin ve diğer kripto para birimlerine devlet güvencesi bulunmamaktadır. Herhangi bir kamu otoritesi (BDDK, TCMB benzeri) gözetimi ve denetimi altında değildir. Bu yüzden devlet garantisi altında değildir. Suçtan elde ettiğiniz geliri bitcoin ile gizlemek, aklamak, yurtdışına kaçırmak ve benzeri işlemler suç sayılmaktadır. Türkiye de bitcoin ile ilgili düzenleme bulunmadığından suç olmadığını söyleyebiliriz ancak vergisel anlamda maliyenin kapınızı çalabileceğini de hatırlatmak isteriz.
Bu tür para birimlerinin kullanımlarının bu denli artması ve yaygınlaşması nedeni ile yasal düzenlenmelerin en kısa sürede yapılacağını düşünmekteyiz.