Göktürk Dergisi köşe yazarlarından Erdal Güvenç, Avukat Bilal Çelik ile son dönemin popüler konularından NFT üzerine bir sohbet gerçekleşti. NTF'nin hukuki dayanağı ve moda sektörüne etkileri, katkıları gibi konuların işlendiği sohbet sizlerle...
NFT nedir?
Non-Fungible Tokens veya bilinen kısaltılmış adıyla nft, dijital bir varlığın benzersiz olduğunu onaylayan, blok zinciri olan dijital defterde depolanan veri birimidir. Bitcoin ve benzeri birçok yardımcı program belirteci gibi kripto para birimlerinin tersine, NFT'ler karşılıklı olarak değiştirilemez. NFT, bir sanat eserinin, NFT açık artırma pazarlarına yüklenmesiyle oluşturulur. Dijital deftere kaydedilen dosyanın kripto para birimi ile satın alınabilen bir kopyasını oluşturur. Bir sanatçı eserini temsil eden bir NFT'yi satabilme yetkisine sahip olsa da eserin telif hakkını elinde bulundurabilir ve aynı çalışmayla alakalı birden çok NFT oluşturabilir.
NFT’nin Hukuki Dayanağı Var Mıdır?
Hali Hazırda NFT ile İlgili Bir Hukuki Düzenleme Bulunmamaktadır. Fikir ve Sanat Eserleri Kanununda ve diğer kanunlarımızda yer alan düzenlemelere göre eserin orijinal halinin bozulmaması, çoğaltılamaması veya halka arzı gibi pek çok noktada eser sahibinin hakları ve menfaatleri bulunmaktadır. Kanunlarımızda bu haklar korunma altına alındığı için NFT eserlerinde de bu hükümler geçerli olabilecektir. Şayet taraflar arası işlemlerle kanunda belirtilen hükümler arasında uyuşmazlıklar olması durumunda zarar görmesi muhtemel olan veya zarar gören kişiler; önleme davası, Tecavüzün Men’i davası, Uyuşmazlığın veya hukuka aykırı saldırının tespiti davası, meydana gelen zararlara göre ise haksız kazancın iadesi ile tüm bunlarla birlikte maddi ve manevi tazminat davaları açabileceklerdir
Sizce NFT Moda Dünyasını Nasıl Etkileyecektir?
Kanaatimce, NFT'nin moda dünyasına katkısı özellikle tasarım sanatı bakımından cereyan edecektir. Zira mevcut durumda dijital ortamda her neviden üretim NFT olarak kaydedilebilir ve dolayısı ile NFT aracılığı ile satılabilir. Bu bakımdan aslında moda dünyasında çizim ve tasarımların ilk sahipliği bilhassa tescili konusunda önemli değişiklikler cereyan edecektir.
NFT, Telif Haklarını Nasıl Etkiler?
NFT eserleri ile ilgili teknoloji dijital olarak meydana getirilmiş bir eserin orijinal halini blockchain veri tabanında güvence altına almaktadır. Dijital eserinizin orijinali sizde olduğu sürece NFT teknoloji ve sistemiyle birlikte kopyaları dijital platformda bulunsa bile, NFT teknolojisi sahibine eserin değerini koruma, saklama veya bir başkasına devretme imkânını elinizde bulundurmasını sağlar.
Telif Hukuku Açısından NFT eserleri hukukumuza ve tüm dünya hukukunda büyük değişim meydana getirecektir. NFT ile birlikte eserler tabiri caiz ise dijital bandrol kazanmış olurlar. Bu sayede hukuken telif hakkı sahiplerinin haklarının ihlalinin önüne geçilmesi sağlanabilecektir. Dijital medya üzerinden yürütülen işlerde görülmektedir ki kopya içerik çok basite indirgenmiştir. NFT ile birlikte bu değerlerin korunması ve özgülenmesi sağlanabilecektir. Kullanım için ancak devir gibi yollara başvuruda bulunabilecek bu da eser sahibi kişinin haklarının korunması anlamına gelecektir.
Dijital platformda eser sahiplerinin veri alışverişinde dahi bulunmadığı bu dönemde NFT’nin yaygınlaşmasıyla birlikte teşvik artışı meydana gelebilir; eser meydana getirmenin sanatçılara eserlerini koruma konusunda büyük kolaylık sağlayabilecektir. Böylelikle sanatçılar veya tanınmış kişiler eserlerini ya da herhangi bir olguyu bu şekilde muhafaza ederek haklarını koruyabileceklerdir.
Son Dönemde Moda Sektöründe Dünyaca Ünlü Markalar Kendi NTF’lerini Çıkarmayı Düşünüyor. Bu Konuda Ne Düşünüyorsunuz? NTF Platformunda Dijital Bir Mağaza Oluşturmak Mümkün Müdür?
Son dönemde moda sektöründe ileri gelen çok sayıda firma kendi NFT’lerini çıkarmak üzere önemli adımlar attı. Burada aslında marka açısından bir nevi digital bir mağaza kişiler açısından ise dijital bir gardırop oluşturulmasından bahsediliyor. Daha anlaşılır olması açısından şöyle ifade etmek isterim. NFT ile kişinin alıp üzerinde giyemeyeceği yani sadece dijital ortamda yer alan bir kıyafeti satın alması ve kendi dijital gardırobuna eklemesi mümkündür. Yine markalar bu bakımdan bir değerlendirme yaparak NFT ortamında kendi dijital mağazalarını oluşturmak istediler. Böylece yalnızca dijital ortamda varlığını sürdüren bir ürünü satmaları mümkün hale gelecektir.
